«کلبه عموتم»، برای بیشتر ما دهه پنجاه و شصتی ها اسم آشناییست. اکثر ما حداقل یک بار درباره موضوع و اهمیت آن شنیدهایم. داستان این کتاب، درباره زندگی تلخ بردگانی سیاه است که با گذشت زمان، معنای آزادی را از یاد بردهاند و خود را محکومینِ ابدیِ این زندگی رقت بار میدانند.
عمو تام (عمو تُم) نام یکی از همین انسانهاست. بردهای مومن و فداکار که همیشه به خدای خود ایمان دارد و توکلش را در هیچ شرایط به او از دست نمیدهد.
در کنار زندگی عموتام، ما زندگی بردگان دیگری را هم دنبال میکنیم و میبینیم که آنها چهطور بر سر آزادی میجنگند و در برخی مواقع حتی جان خود را هم از دست میدهند.
خانم «هريت بيچر استو» (Stowe Harriet Beecher) از نامی ترین نویسندگان ادب پایداری سیاهان در آمریکا است. او در ۱۴ ژوئن ۱۸۱۱ (۲۴ خرداد ۱۱۹۰ خورشیدی) در «قريه ليچفيلد» در استان كنتاكی در خانوادهای مذهبی متولد شد. هریت هفت برادر و دو خواهر داشت. برادرانش همگی وارد خدمات مذهبی شدند و خواهر بزرگترش مدير يک دبستان بود.
هریت در ۲۱ سالگی به همراه خانوادهاش به اوهيو سفر كرد و در آنجا به تدريس مشغول شد. پنج سال بعد، هريت با كشيشی بنام «كالوين استو» ازدواج كرد. آنها زندگی خود را با فقر آغاز كردند. با اين وجود هريت زندگی فعالی داشت و برای چند روزنامه مقاله مینوشت.
در سال ۱۸۵۱ در مطبوعات بحث گرم و پرشوری درباره آزادی بردهها مطرح بود. در همين هنگام عدهای از دوستان هريت به او پيشنهاد كردند كه درباره زندگی برده ها داستانی بنويسد و او دست به كار نوشتن اين كتاب شد.
هنگامی که فصل اول رمان را به روزنامه «نشنال اِرا» فرستاد که طرفدار لغو بردگی بود، فکر نمیکرد داستان اینقدر طولانی شود، اما در پی استقبال زیاد خوانندگان، همچنان به نوشتن آن ادامه داد.
«کلبه عموتم»، در سال ۱۸۵۲ به صورت کتاب منتشر شد و در عرض نه ماه، صد و پنجاه هزار نسخه آن به فروش رفت. طوری که چاپخانه های ابتدایی آن دوران مجبور بودند شبانهروز کار کنند تا کتاب را به موقع به دست مشتریان برسانند.
هريت كه در زمان انتشار كتاب زنی چهل ساله و گمنامی بود پس از انتشار چاپ نخست كتاب، به نويسنده ای سرشناس و مشهوری بدل شد و كتابش در سراسر جهان طرفدار پيدا كرد. او پس از نوشتن «كلبه عمو تم»، كتاب های ديگری نيز نوشت كه هيچ كدام به اندازه «كلبه عمو تم» شهرت جهانی نيافتند.
خانم «هريت بيچر استو» بیش از بیست کتاب از جمله رمان، سه خاطرات سفر و مجموعه مقالات و نامه ها به یادگار گذاشت؛ از جمله مروارید جزیره (۱۸۶۲)، سالخوردگان شهر (۱۸۶۹)، پیشی کوچولو بید مجنون (۱۸۷۰)، بایرون بانوی توجیه (۱۸۷۰)، همسر من و من (۱۸۷۱)، پینک و استبداد سفید (۱۸۷۱)، زن در گذر تاریخ مقدس (۱۸۷۳)، برگ نخل بادبزنی (۱۸۷۳)، ما و همسایگان ما (۱۸۷۵).
هريت با نوشتن شاهكار خود «كلبه عمو تم» كوشيده است زندگی غم انگيز و ذلت بار سياهان را نشان دهد و از آزادی آنان دفاع كند. و نویسندگان را بر آن داشت تا به پیروی از هریت استو که اولین بار جرات مطرح ساختن چنین موضوعی یافته بود، کتاب هایی بنویسند.
رمان معروف خانم هریت بیچر استو به بیش از سی زبان زنده دنیا ترجمه شده است. همچنین شرکت های معتبر فیلم سازی جهان از آن فیلم های متعددی در قالب سریال تلویزیونی، سینمایی و کارتون انیمیشن با نام های مختلف با ایفای نقش هنرمندان و کارگردانان بنام و مشهور جهان به تصویر کشیده اند؛ مانند: ۱۹۱۴ (رابرت ویلیام دیلی / آمریکا)، ۱۹۱۸ (جی. سرل داولی / آمریکا)، ۱۹۲۷ (هری هرس / کانادا)، ۱۹۷۶ (آل آدامسون / آمریکا)، ۱۹۸۷ (استن لدن / آمریکا).
پس از ۹ سال از انتشار کلبه عمو تم و در سال ۱۸۶۱، جنگ داخلی آمریکا آغاز شد که سرانجام آن صدور فرمان لغو بردگی بود. وقتی «آبراهام لینکلن» (رئیس جمهور وقت امریکا) در ابتدای جنگ داخلی آمریکا با «هریت بیچر استو» دیدار کرد. از او نقل شده است که گفت: «او زن کوچکی است که جنگ بزرگی به راه انداخته است.»
مصطفی بیان
در هفته نامه همشهری جوان (شنبه ۲۴ خرداد ۹۴ ) به چاپ رسید.