«الكساندر دوما» يا «سلطان پاريس»، به‌خاطر رمان‌هاي ماجراجويانه فراوانش، يكي از مشهورترين نويسندگان فرانسه به‌شمار مي‌رود. بسياري از رمان‌هاي او از قبيل «كنت مونت كريستو»، «سه تفنگدار»، «بيست سال بعد» و «ويكنت دوبراژلون» رمان‌هايي دنباله‌دار و سريالي هستند. الكساندر دوما در ۲۴ ژوئيه ۱۸۰۲ (۴ تير ۱۱۸۱ خورشيدي، پنج سال بعد از آغاز سلطنت فتحعلي شاه قاجار) در روستايي به نام «ويلر كوتره» در نزديكي شهر پاريس به دنيا آمد. پس از استقرار رژيم سلطنتي، الكساندر بيست ساله در ۱۸۲۲ به پاريس رفت و با كمك اقوام پدري، به سمت منشي مخصوص «دوك دواورلئان» درآمد. همزمان با كار در پاريس، دوما به نوشتن مقاله براي مجلات و نمايشنامه براي تئاتر مي‌پرداخت. در سال ۱۸۲۹ نمايشنامه «هنري سوم و دربارش» ارائه شد و با استقبال خوبي روبه‌رو گشت. در سال بعد نمايشنامه بعدي او «كريستين» شهرت ديگر و به موازات آن موقعيت مالي خوبي را براي او به ارمغان آورد و او را قادر ساخت كه به صورت تمام وقت به كار نويسندگي بپردازد. نويسندگي براي دوما، درآمد زيادي را به همراه داشت، اما نوع زندگي اشرافي و ولخرجي و دست و دلبازي دوما، نهايتا باعث ورشكستگي او شد و براي رهايي از دست طلبكارانش به روسيه گريخت و دو سال از زندگي‌‌‌اش را در آنجا سپري كرد. پس از آن دوما با تاسيس روزنامه‌اي به نام «اينديپندت» وارد جريانات سياسي ايتاليا شد و سرانجام در سال ۱۸۶۴ به پاريس بازگشت. دوما داراي نژادي «آفريقايي- فرانسوي» بود و به‌‌رغم ارتباطات اشرافي موفقي كه داشت، تاثير اين تركيب نژادي، گاهي در آثار و گفتار او ديده مي‌شود. او يك بار به شخصي كه به پيشينه نژادي او توهين كرده بود گفت: «پدر من يك دورگه اروپايي است، پدر بزرگ من يك سياه پوست است و پدرپدربزرگ من يك ميمون! مي‌بيني مرد، شروع خاندان من همچون پايان خاندان توست!». دوما يكي از بنيانگذاران سبك رمانتيسم بود. وي بيش از هشتاد عنوان كتاب دارد كه از نشانه‌هاي پركار بودن اين نويسنده بزرگ است. كتاب‌هاي او تقريبا به تمام زبان‌هاي زنده دنيا ترجمه شده و تاكنون متجاوز از ۲۰۰ فيلم از كتاب‌هاي او ساخته شده است. هم اينك محل زندگي او در كاخ مونت كريستو در حومه پاريس محل بازديد مسافران و علاقه‌مندان به اوست. همچنين در سال ۱۹۷۰ يكي از ايستگاه‌هاي متروي پاريس براي بزرگداشت او به نام ايستگاه الكساندر دوما نامگذاري شد و در سال ۲۰۰۲ ميلادي، دولت فرانسه به مناسبت دويستمين سالگرد تولد الكساندر دوما بقاياي جسد او را در عمارت پانتئون پاريس محل دفن مفاخر ملي فرانسه جاي داد. اين نويسنده زندگي پرفراز و نشيبي داشت. او سرانجام در پي يك حادثه نيمه فلج شده و در خانه پسرش در پنجم دسامبر سال ۱۸۷۰ در حالي كه ۶۸ سال از بهار زندگي‌اش مي‌گذشت براي هميشه به ابديت پيوست.

مصطفی بیان

این یادداشت در روزنامه آرمان چهارشنبه ۴ تیر ۹۳ به چاپ رسید